Radicalisering is niet het makkelijkste thema om te bespreken op scholen. Tegelijkertijd is het wel een heel urgent thema. Toegenomen beïnvloeding van jongeren via sociale media, verharding in online communicatie en ongewenste polarisatie zorgen ervoor dat jongeren meer worden blootgesteld aan radicale ideeën en sneller in een bubbel van extreme opvattingen terechtkomen. Dat gebeurt steeds meer via TikTok en gameplatforms, maar ook ‘gewoon’ via Instagram en YouTube. Het is belangrijk om dit met jongeren te bespreken. Maar hoe doe je dit als docent?
Wij sloegen de handen ineen met Tilt en Centrum 16•22, en ontwikkelden in opdracht van de Gemeente Den Haag een lessenserie rondom radicalisering: Radicalisering: leer, ervaar, voorkom! Daarin spelen leerlingen onder andere de serious game Radicalise, waarmee ze leren om online beïnvloeding te herkennen en er weerbaarder tegen te worden.
Waarom een serious game?
In de serious game Radicalise nemen leerlingen de rol in van een ronselaar, die mensen gaat rekruteren voor het Anti-IJskap Front (AIJF): een fictieve, extremistische organisatie. Door bewust een doelwit te kiezen en deze steeds dieper in de duistere wereld van het extremisme te lokken, leren de leerlingen van binnenuit welke psychologische manipulatietrucs en technieken worden ingezet om mensen te isoleren, te radicaliseren en actief in te zetten voor een bepaald gedachtegoed. De game werkt een beetje als een vaccin: door het spelen bouwen leerlingen resistentie op tegen radicalisering, door ze te confronteren met een verzwakte versie hiervan. Dit maakt ze weerbaarder tegen extremistische ronselaars als ze hiermee in het echte leven geconfronteerd worden.
Is het effectief?
Het prototype van de game is onderzocht door het Social Decision Making Lab van de University of Cambridge, in samenwerking met Nudge Lebanon en B4Development. Uit deze studie naar de impact van de game blijkt dat de deelnemers (n=291) na het spelen van de game significant beter in staat waren om 1) manipulatieve berichten te herkennen en 2) potentieel zwakke individuen te identificeren. Ook is er een succesvolle pilot uitgevoerd op scholen in Den Haag, waar leerlingen enthousiast op reageerden. Sterker nog: ruim 80% van de leerlingen zou de game aanbevelen aan vrienden. Ze vonden de lessen ‘anders dan anders’ en een leuke manier om de stof tot zich te nemen.
Hoe ziet het lespakket eruit?
Het lespakket is samengesteld door TerInfo en bestaat uit, afhankelijk van het niveau, drie of vier lessen:
- Wat is terrorisme?
- Radicalisering
- Game time! De vier technieken van radicalisering.
- Game over! Test je kennis en kijk terug.
Voor wie is de lessenserie bedoeld?
Het lespakket richt zich nadrukkelijk niet op leerlingen waarover zorgen bestaan, maar is juist bedoeld om klassikaal ingezet te worden en om alle leerlingen kennis bij te brengen rondom radicalisering en ze hier weerbaarder tegen te maken. Het lesmateriaal is geschikt voor leerlingen vanaf de tweede klas van de middelbare school.
Er zijn twee niveaus beschikbaar:
- De 3-sterren versie is geschikt voor de gehele havo-vwo-onderbouw en klas 2 tot en met 4 vmbo theoretische leerweg (mavo).
- De 4-sterren versie is geschikt voor havo/vwo-bovenbouw. In deze versie zijn de laatste twee lessen samengevoegd.
Wat vonden docenten van de lessenserie?
‘Ik vond het een mooie uitdaging om met mijn leerlingen aan de slag te gaan met het lespakket. Radicalisering is een urgent en actueel thema,’ aldus Noura Boutaibi, docent aardrijkskunde bij het Edith Stein College in Den Haag. ‘TerInfo en Tilt slaagden erin om dit abstracte onderwerp toegankelijk te maken voor zowel leerlingen als docenten. Doordat de lessen volledig uitgewerkt zijn en voorzien zijn van een PowerPointpresentatie, blijft de voorbereidingstijd beperkt. Het onderwerp sprak mijn leerlingen aan en er ontstonden interessante discussies. Tot mijn verbazing waren er leerlingen aan het woord, die normaal gesproken minder van zich laten horen. Het grootste pluspunt van het lespakket is de game, waarin leerlingen hun opgedane kennis van de eerdere lessen in praktijk brengen. Het heeft mijn leerlingen zeker weerbaarder gemaakt. Ik zou het lespakket daarom ten zeerste aanraden!’
Zelf aan de slag met het lespakket?
Enthousiast geworden? Mooi! Je kunt eenvoudig zelf aan de slag met het lespakket op onze website. Nog geen account? Vraag deze gratis aan om toegang te krijgen tot al het lesmateriaal. Je vindt een uitgebreide handleiding, link naar de game, uitgeschreven lesplannen en PowerPoints die je door de lessen heen loodsen.
De lessen zijn vakoverstijgend en op ieder moment van het jaar in te zetten. Ze zijn ook uitermate geschikt voor de mentorles of voor projectweken.
Hulp nodig?
Heb je nog vragen over de lessenserie en/of de game, of wil je graag een adviesgesprek voordat je aan de slag gaat met het lespakket? Neem dan contact op. Wij helpen je graag!
